Asystencja znaczy niezależność. Dr Maciej Oksztulski na Festiwalu Niezależnego Życia

O tym, jak funkcjonują osoby w spektrum autyzmu w środowisku akademickim, jakie stoją przed nimi wyzwania i jaką rolę w dążeniu do niezależności odgrywa asystencja osobista mówił podczas Festiwalu Niezależnego Życia dr Maciej Oksztulski nasz badacz i pierwszy w Polsce niemówiący autysta, który obronił rozprawę doktorską.

Festiwal Niezależnego życia odbył się w piątek, 17 listopada 2023 r., na Stadionie Miejskim w Białymstoku z inicjatywy Podlaskiego Sejmiku Osób z Niepełnosprawnościami oraz Fundacji Centrum Inicjatyw na Rzecz Społeczeństwa. W wydarzeniu mogli wziąć udział wszyscy zainteresowani.

W programie imprezy znalazła się sesja LET’S TALK, podczas której można było spotkać się z dr. Rafałem Kuczyńskim oraz naszym badaczem dr. Maciejem Oksztulskim z Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku i pierwszym niemówiącym autystą, który obronił rozprawę doktorską.

W czasie swojego wystąpienia pt. „Asystencja znaczy niezależność. Świat akademicki osoby w spektrum” dr Oksztulski mówił m.in. o głównych obszarach swoich badań i karierze naukowej, o doktoracie, prawach dorosłych osób w spectrum autyzmu, o społecznej wiedzy i świadomości na temat spectrum oraz o tym, czym jest asystencja osobista.

– Asystencja osobista osób z niepełnosprawnościami wynika z uznania podmiotowości tych osób oraz potrzeby budowania systemu wsparcia, w którym osoba z niepełnosprawnością znajduje się w centrum uwagi. Jest to podejście skoncentrowane na osobie. Dzięki niemu osoba z niepełnosprawnością ma zagwarantowaną możliwość decydowania o wsparciu – podkreślał w swoim wystąpieniu dr Maciej Oksztulski.

Przypominał, że w Polsce nadal dominuje podejście do niepełnosprawności oparte o model medyczny i charytatywny. Pierwszy z nich zrównuje niepełnosprawność z chorobą i dąży do jej wyleczenia (autyzmu nie da się wyleczyć). Model drugi koncentruje się na zabezpieczeniu podstawowych potrzeb osób z niepełnosprawnościami i minimum środków finansowych do życia. W wielu przypadkach otrzymanie wsparcia jest uzależnione od spełnienia kryteriów (na przykład dochodowych) z zakresu pomocy społecznej.

– Idea niezależnego życia oraz pojęcie asystencji osobistej wynikające wprost z ONZ-owskiej konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, wymaga zmiany obowiązującego paradygmatu niepełnosprawności na paradygmat prawoczłowieczy – przypominał nasz badacz.

Dodawał, że asystencja stanowi szansę na rynku pracy dla tych, którzy – z różnych względów – nie odnajdują się w swej dotychczasowej roli, a lubią i chcą nieść pomoc.

– Dlaczego nie robić tego zawodowo lub w uzupełnieniu działalności zawodowej, skoro w ten sposób umożliwi się efektywność zawodową osób autystycznych, których determinacja i unikalne zdolności  mogą przynieść nie tylko profity, ale i autentyczny sukces? Sukces będzie oczywiście wspólny, jak i korzyści z niego. Na koniec powtórzę za moim promotorem – „Pomaganie jest kompetencją XXI wieku”! Warto ją nabywać, rozwijać, wspierać. Jest uniwersalna – wszak pomagamy i pomocy doświadczamy, w różnej kolejności i w różnym stopniu, ale ostatecznie wszyscy i zawsze…– podkreślał dr Maciej Oksztulski.

Jednym z celów projektu „Nauka na rzecz efektywnego wejścia na rynek pracy wykształconych autystów” jest wyedukowanie osób mogących stanowić wsparcie asystenckie wykształconych osób ze spektrum autyzmu.

Galera zdjęć z wydarzenia: