Rekomendacje skierowane wobec wykształconych i kształcących się osób w spektrum autyzmu

Działając w poczuciu społecznego obowiązku, jako naukowcy realizujący projekt „Nauka na rzecz efektywnego wejścia na rynek pracy wykształconych autystów” zwróciliśmy się do zróżnicowanej grupy odbiorców, kierując ich uwagę na uzyskany przez nas dorobek naukowy. Uważamy, że w obliczu skali populacyjnego wzrostu autyzmu z jednej strony, a także postępującego rozwoju standardu dostępności edukacji i szkolnictwa wyższego (dla osób w spektrum autyzmu) potrzebą chwili stało się udoskonalenie nieadekwatnej (na tym tle) sytuacji na rynku pracy. Podjęte przez nas badania, superwizja szkolenia asystentów wykształconych osób w spektrum autyzmu, a także szeroki ogląd praktyki wsparty konsultowaniem znawców przedmiotowej problematyki pozwoliły nam wypracować komplet rekomendacji, skierowanych kolejno do:

wykształconych i kształcących się osób w spektrum autyzmu,
pracodawców i ich zrzeszeń,
współpracowników w miejscu pracy,
instytucji rynku pracy,
organów państwa,
podmiotów edukacji i szkolnictwa wyższego,
organów międzynarodowych,
mediów.

Poszczególne zestawy rekomendacji zostały ujęte możliwie syntetycznie (staraliśmy się konstruować ujęcia pojemne treściowo, a zarazem zrozumiałe, aby zmaksymalizować ich percepcję odbiorczą), w sposób możliwie spójny (pomiędzy nimi zachodzi zależność treściowa tego rodzaju, że dotyczą one tych samych kwestii/problemów, choć ujmowanych odpowiednio, adekwatnie do danej grupy odbiorców. Zależy nam bowiem na tym, aby rekomendacje dotarły jednocześnie do możliwie wszystkich przedmiotowo zainteresowanych/ zaangażowanych/ kompetentnych podmiotów.

Uczestniczcie w szkoleniach zawodowych i opiniujcie ich treść oraz realizację w ramach monitoringu/ankiet itd.
Zgłaszajcie zapotrzebowanie na mentoring i wsparcie (mentora lub osoby wspierającej dla pracownika/studenta/ucznia w spektrum autyzmu) w rozwiązywaniu problemów i radzeniu sobie ze stresem
Zgłaszajcie zapotrzebowanie na jasne instrukcje i oczekiwania (precyzyjne, szczegółowe opisy obowiązków i zadań, stosowanie list kontrolnych i wizualnych harmonogramów, unikanie niejasnych lub metaforycznych instrukcji)
Zgłaszajcie zapotrzebowanie i sugestie odnośnie do dostosowania środowiska pracy (np.: ograniczenie hałasu, jasnego oświetlenia i innych bodźców sensorycznych, zapewnienie cichych przestrzeni do pracy lub pokoi wyciszonych, wykorzystanie wizualnych wskazówek i instrukcji, elastyczne aranżacje przestrzeni biurowej)
Zwracajcie się o/proponujcie pracodawcom elastyczne formy zatrudnienia (możliwość pracy zdalnej lub hybrydowej, elastyczne godziny pracy lub skrócony wymiar czasu pracy, praca na część etatu lub na zlecenie)
Nawet, jeśli nie odczuwaliście dotąd bezpośredniej potrzeby asystencji osobistej, możecie w istocie mieć tu potrzebę nieuświadomioną (skoro nie macie/nie mieliście asystenta – nie wiecie, co moglibyście przez to zyskać). Asystencja może zapewnić Wam nie tylko lepsze warunki, ale nade wszystko otworzyć szanse na rozwój/awans/mobilność.
Starajcie się w trakcie kształcenia uczestniczyć w programach stażowych i praktykach zawodowych, preferując/zgłaszając/sugerując organizatorom współpracę z organizacjami wspierającymi osoby w spektrum, mentoring i wsparcie podczas stażu lub praktyki, możliwość zatrudnienia po zakończeniu programu
Starajcie się uczestniczyć w konsultacjach społecznych i badaniach ankietowych/statystycznych, a także włączajcie się w dozwolonym zakresie w kształtowanie dotyczącego was ustawodawstwa i polityk publicznych, tworzeniu strategii i opartych o nie programów rozwoju (na szczeblu krajowym i regionalnym (w aspekcie ujmowania tam różnych form i zakresów wsparcia zatrudnienia i kształcenia osób w spektrum autyzmu).
Starajcie się wspierać konstruktywnie działania pracodawców, instytucji rynku pracy, zaangażowanych tematycznie organizacji pozarządowych, naukowców, mediów dedykowane pracownikom w spektrum autyzmu (wiedzą, radą, wizerunkiem, autorytetem)