Rekomendacje skierowane wobec pracodawców i ich zrzeszeń

Działając w poczuciu społecznego obowiązku, jako naukowcy realizujący projekt „Nauka na rzecz efektywnego wejścia na rynek pracy wykształconych autystów” zwróciliśmy się do zróżnicowanej grupy odbiorców, kierując ich uwagę na uzyskany przez nas dorobek naukowy. Uważamy, że w obliczu skali populacyjnego wzrostu autyzmu z jednej strony, a także postępującego rozwoju standardu dostępności edukacji i szkolnictwa wyższego (dla osób w spektrum autyzmu) potrzebą chwili stało się udoskonalenie nieadekwatnej (na tym tle) sytuacji na rynku pracy. Podjęte przez nas badania, superwizja szkolenia asystentów wykształconych osób w spektrum autyzmu, a także szeroki ogląd praktyki wsparty konsultowaniem znawców przedmiotowej problematyki pozwoliły nam wypracować komplet rekomendacji, skierowanych kolejno do:

wykształconych i kształcących się osób w spektrum autyzmu,
pracodawców i ich zrzeszeń,
współpracowników w miejscu pracy,
instytucji rynku pracy,
organów państwa,
podmiotów edukacji i szkolnictwa wyższego,
organów międzynarodowych,
mediów.

Poszczególne zestawy rekomendacji zostały ujęte możliwie syntetycznie (staraliśmy się konstruować ujęcia pojemne treściowo, a zarazem zrozumiałe, aby zmaksymalizować ich percepcję odbiorczą), w sposób możliwie spójny (pomiędzy nimi zachodzi zależność treściowa tego rodzaju, że dotyczą one tych samych kwestii/problemów, choć ujmowanych odpowiednio, adekwatnie do danej grupy odbiorców. Zależy nam bowiem na tym, aby rekomendacje dotarły jednocześnie do możliwie wszystkich przedmiotowo zainteresowanych/ zaangażowanych/ kompetentnych podmiotów.

Organizujcie i lub włączajcie się w szkolenia/warsztaty dla pracowników i kadry zarządzającej z zakresu m.in.: podstawowej edukacji na temat autyzmu i neuroróżnorodności, komunikacji i interakcji z osobami w spektrum autyzmu, tworzenia przyjaznego, inkluzywnego środowiska pracy
Zadbajcie o obsługę osób w spektrum autyzmu w pierwszej kolejności lub poprzez umówienie na konkretną godzinę. W każdym podmiocie powinny być prowadzone procedury/regulaminy świadczonych usług oraz rozpatrywania żądań o zapewnienie dostępności.
Starajcie się tak dostosować Wasze środowisko pracy, aby były zapewnione osobom w spektrum autyzmu, m.in.: ograniczenie hałasu (np. słuchawki wyciszające), jasnego oświetlenia (najlepiej jak najwięcej światła dziennego) i innych bodźców sensorycznych (stonowany wystrój wnętrz, usunięcie uciążliwych lub intensywnych zapachów), ciche przestrzenie do pracy lub pokoje wyciszone, wizualne wskazówki i instrukcje, elastyczne aranżacje przestrzeni biurowej
Starajcie się zapewnić zatrudnionym/szkolonym/realizującym praktyki osobom w spektrum autyzmu mentoring i wsparcie poprzez np.: przydzielenie mentora lub osoby wspierającej pracownika w spektrum autyzmu, regularne spotkania i feedback odnośnie do wykonywanych zadań, pomoc w rozwiązywaniu problemów i radzeniu sobie ze stresem
Poczynając od rozmowy kwalifikacyjnej, poprzez wszelkie etapy zatrudnienia – formułujcie wobec zatrudnionych/szkolonych/realizujących praktyki osób w spektrum autyzmu jasne instrukcje i oczekiwania (ta praktyka ma walor uniwersalny i na pewno warta jest wdrażania powszechnie, niezależnie od obecności osób w spektrum autyzmu): precyzyjne, szczegółowe opisy obowiązków i zadań, wykorzystanie list kontrolnych i wizualnych harmonogramów, unikając niejasnych lub metaforycznych instrukcji (np. regulaminy/umowy powinny być przygotowane z możliwością udostępnienia do wcześniejszego zapoznania się z nimi).
Bądźcie otwarci na elastyczne formy zatrudnienia, m.in.: możliwość pracy zdalnej lub hybrydowej, zmienne godziny pracy lub skrócony wymiar czasu pracy, angaż na część etatu lub w oparciu o umowę zlecenia, samozatrudnienie (i/lub uprzednie wsparcie w zakładaniu własnej działalności gospodarczej), a także life-balans i spersonalizowane dopasowanie (kwalifikacje, zdolności do pracy, perspektywę życiową)
Oferujcie programy stażowe i praktyki zawodowe otwarte na osoby w spektrum autyzmu, wykorzystując/oferując m.in.: współpracę z organizacjami wspierającymi osoby w spektrum autyzmu, mentoring i wsparcie podczas stażu lub praktyki, możliwość zatrudnienia po zakończeniu programu
Starajcie się uczestniczyć w konsultacjach społecznych i badaniach rynkowych/naukowych (ankietowych/statystycznych), a także włączajcie się w dozwolonym zakresie w kształtowanie dotyczącego Was ustawodawstwa i polityk publicznych, tworzeniu strategii (w tym kompleksowych strategii zatrudnienia) i opartych o nie programów rozwoju (na szczeblu krajowym i regionalnym (w aspekcie ujmowania tam różnych form i zakresów wsparcia zatrudnienia i kształcenia osób w spektrum autyzmu)
Starajcie się wspierać konstruktywnie działania związków pracodawców, instytucji rynku pracy, zaangażowanych tematycznie organizacji pozarządowych, naukowców, mediów dedykowane włączeniu i funkcjonowaniu osób w spektrum autyzmu do rynku pracy (wiedzą, radą, wizerunkiem, autorytetem, finansowo)
Zabiegajcie w ramach rynku pracy o m.in.: doradztwo i konsultacje w zakresie zatrudniania osób w spektrum autyzmu, szkolenia dla kadry zarządzającej i działów HR, pomoc w opracowywaniu strategii inkluzji i różnorodności
Dzielcie się z instytucjami runku pracy, naukowcami, innymi pracodawcami/ zrzeszeniami pracodawców, mediami itd. dobrymi praktykami w zakresie skutecznych metod rekrutacji, szkolenia i utrzymania pracowników w spektrum autyzmu, a także kreowania integracyjnego i dostępnego środowiska pracy dla osób w spektrum autyzmu