Rekomendacje do organów państwa (KPRM, MPiPS, MNiSW, MEN, Pełnomocnik, MZ, Sejm RP, Senat RP, RPO itd.)

Działając w poczuciu społecznego obowiązku, jako naukowcy realizujący projekt „Nauka na rzecz efektywnego wejścia na rynek pracy wykształconych autystów” zwróciliśmy się do zróżnicowanej grupy odbiorców, kierując ich uwagę na uzyskany przez nas dorobek naukowy. Uważamy, że w obliczu skali populacyjnego wzrostu autyzmu z jednej strony, a także postępującego rozwoju standardu dostępności edukacji i szkolnictwa wyższego (dla osób w spektrum autyzmu) potrzebą chwili stało się udoskonalenie nieadekwatnej (na tym tle) sytuacji na rynku pracy. Podjęte przez nas badania, superwizja szkolenia asystentów wykształconych osób w spektrum autyzmu, a także szeroki ogląd praktyki wsparty konsultowaniem znawców przedmiotowej problematyki pozwoliły nam wypracować komplet rekomendacji, skierowanych kolejno do:

wykształconych i kształcących się osób w spektrum autyzmu,
pracodawców i ich zrzeszeń,
współpracowników w miejscu pracy,
instytucji rynku pracy,
organów państwa,
podmiotów edukacji i szkolnictwa wyższego,
organów międzynarodowych,
mediów.

Poszczególne zestawy rekomendacji zostały ujęte możliwie syntetycznie (staraliśmy się konstruować ujęcia pojemne treściowo, a zarazem zrozumiałe, aby zmaksymalizować ich percepcję odbiorczą), w sposób możliwie spójny (pomiędzy nimi zachodzi zależność treściowa tego rodzaju, że dotyczą one tych samych kwestii/problemów, choć ujmowanych odpowiednio, adekwatnie do danej grupy odbiorców. Zależy nam bowiem na tym, aby rekomendacje dotarły jednocześnie do możliwie wszystkich przedmiotowo zainteresowanych/ zaangażowanych/ kompetentnych podmiotów.

Uruchomienie procesu legislacyjnego zabezpieczającego w polskich przepisach prawa zwłaszcza: kwoty zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami, w tym – osób w spektrum autyzmu, ulgi podatkowe i zachęty dla pracodawców zatrudniających osoby w spektrum autyzmu, równolegle – przepisy zakazujące dyskryminacji w zatrudnieniu ze względu na niepełnosprawność. Przepisy dedykowane osobom w spektrum autyzmu mogą być czasowe, by poprzez okresową pozytywną dyskryminację zredukować deficyt, a następnie ochrona mogłaby funkcjonować na zasadach ogólnych, w każdym czasie uwzględniając ramy konstytucyjne i prawnomiędzynarodowe wiążące Polskę (w tym prawo unijne).
Przegląd obowiązujących przepisów prawnych dotyczących funkcjonowania osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy pod kątem adekwatności wobec autystów i wykluczenia tzw. „wtórnej dyskryminacji” i analogiczne ukierunkowanie aktualnie procedowanych odnośnych projektów legislacyjnych
Wprowadzenie w ramach polityk publicznych (społecznej, rozwoju, zatrudnienia, edukacji, szkolnictwa wyższego itd.) zwłaszcza: dotacje na dostosowanie miejsc pracy, w tym zakup sprzętu pomocniczego dla zatrudnianych osób w spektrum autyzmu, czasowe wsparcie finansowe dla pracodawców (zwłaszcza w początkowym okresie zatrudnienia) osób w spektrum autyzmu, promowania elastycznych form zatrudnienia (głównie poprzez: zachęty i wsparcie dla pracy zdalnej, hybrydowej i samozatrudnienia, ułatwianie elastycznych godzin pracy lub skróconego wymiaru czasu pracy – na część etatu lub na zlecenie, ułatwienia w zakładaniu własnej działalności gospodarczej, programy mentoringu dla przedsiębiorców będących osobami w spektrum autyzmu), uruchamianie programów stażowych i praktyk zawodowych dla osób w spektrum autyzmu ku ułatwieniu im wejścia na rynek pracy
Uruchomienie programu wsparcia dla pracodawców obejmującego zwłaszcza: doradztwo i konsultacje w zakresie zatrudniania osób w spektrum autyzmu, tematyczne szkolenia dla kadry zarządzającej i działów HR, pomoc w opracowywaniu strategii inkluzji i różnorodności, szkolenia zawodowe i przygotowanie do pracy (m.in. poprzez programy szkoleniowe dostosowane do potrzeb osób w spektrum autyzmu, warsztaty umiejętności społecznych i komunikacyjnych, symulacje środowiska pracy i praktyki zawodowe), przygotowanie do mentoringu i wsparcia zatrudnianych/stażujących/szkolących się osób w spektrum autyzmu (obejmujących zwłaszcza zagadnienia: przydzielenia mentora lub osoby wspierającej dla pracownika w spektrum autyzmu, organizacji regularnych spotkań i feedback’u dotyczącego wykonywanych zadań, udzielania pomocy w rozwiązywaniu problemów i radzeniu sobie ze stresem)
Podjęcie działań informacyjno-edukacyjnych, w tym zwłaszcza: ogólnokrajowych kampanii zwiększających świadomość na temat autyzmu, programów edukacyjnych w szkołach, na uczelniach, w zakładach pracy, współpracy z mediami w celu promowania pozytywnych postaw wobec autyzmu i osób w spektrum autyzmu
Podjęcie partnerskiej współpracy z organizacjami pozarządowymi wspierającymi kształcenie i akces osób w spektrum autyzmu do rynku pracy (partnerstwo publiczno-społeczne), w tym: partnerstwa z grupami wsparcia dla osób w spektrum autyzmu, konsultacje przy opracowywaniu programów zatrudnienia osób w spektrum autyzmu, wspólne inicjatywy promujące zatrudnienie osób w spektrum autyzmu
Prowadzenie stałego monitoringu i ewaluacji problematyki akcesu i funkcjonowania wykształconych osób w spektrum autyzmu na rynku pracy obejmującego m.in.: regularne badania i analizy skuteczności odnośnych programów zatrudnienia, zbieranie danych i tworzenie statystyk dotyczących zatrudnienia osób w spektrum autyzmu, działania naprawcze i/lub dostosowawcze oparte na wynikach ewaluacji
Opracowanie standardów techniczno-urbanistycznych dostosowania środowiska pracy do potrzeb osób w spektrum autyzmu, obejmujących zwłaszcza: ograniczenie hałasu, jasnego oświetlenia i innych bodźców sensorycznych, zapewnienie cichych przestrzeni do pracy lub pokoi wyciszonych, wykorzystanie wizualnych wskazówek i instrukcji, elastyczne aranżacje przestrzeni biurowej
Zamawianie i finansowanie badań nad skutecznymi metodami rekrutacji, szkolenia i utrzymania wykształconych pracowników w spektrum autyzmu (ze zróżnicowaniem branżowym, terytorialnym, wiekowym itd.), włączanie zaangażowanych przedmiotowo naukowców, organizacji pozarządowych, pracodawców i ich zrzeszeń w opracowanie kompleksowych strategii zatrudnienia wykształconych osób w spektrum autyzmu, a także wdrażanie tak wypracowanych rozwiązań (opartych na dowodach naukowych), na rzecz coraz bardziej integracyjnego i dostępnego dla osób w spektrum autyzmu środowiska pracy